Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 23.2.2012.
Mbl.is birtir frétt um fund sem KPMG hélt um nýgenginn Hæstaréttar dóm um vexti áður gengisbundinna lána. Vitað er í erindi Sigurjóns Högnasonar, lögfræðings. Ekki kann ég nein deili á Sigurjóni önnur en þau, að samkvæmt fundargerð efnahags- og viðskiptanefndar frá 9. desember 2011, þá mætir hann fyrir nefndina og er sagður fulltrúi Samtaka fjármálafyrirtækja. Hvort hann vinni enn fyrir SFF eða sé kominn eitthvað annað veit ég ekki.
Fyrirsögn fréttar mbl.is er "Óvíst um fordæmisgildi". Miðhluti fréttarinnar er um greiningu Sigurjóns á dómnum, en ráða má af fyrirsögninni og því sem kemur á undan miðkaflanum að það sem þar segir gefi tilefni til að efast um fordæmisgildi dómsins. Þessu er ég algjörlega ósammála og þessu sé frekar öfugt snúið. Orð Sigurjóns bendi einmitt til víðtæks og sterks fordæmisgildi dómsins.
En skoðum hvað haft er eftir Sigurjóni, athugasemdir mínar og að hvaða niðurstöðu ég kemst.
Sigurjón:
Í þessu tilviki hafi verið um að ræða að ákveðinn aðstöðumunur hafi verið á fjármálafyrirtækinu og skuldaranum.
Þetta atriði á við um ALLA neytendur sem taka lán hjá fjármálafyrirtæki og ítrekað hefur komið fram í dómum, m.a. Hæstaréttar, að gagnvart fyrirtækjum væri slíkur aðstöðumunur viðurkenndum.
Niðurstaða: Aðstöðumunur leiðir til víðtæks fordæmis.
Sigurjón:
Skuldbinding skuldara hafi verið til langs tíma, þ.e. 30 ára og skuldararnir hafi í langan tíma, 5 ár, greitt til samræmis við tilmæli kröfuhafans.
Nú eru um fjögur ár frá því að síðustu gengistryggðu lánin voru veitt neytendum. Stór hluti lántaka hafði greitt af lánum sínum í álíka langan tíma og Elvira og Sigurður, sumir jafnvel lengur. Á Íslandi teljast lán til innan við 2 ára almennt vera skammtímalán, en séu þau til lengri tíma eru þau langtímalán. Þetta má m.a. sjá í efnahagsreikningum fyrirtækja.
Niðurstaða: Þetta atriði rýrir á engan hátt fordæmisgildi dómsins.
Sigurjón:
Skuldararnir hafi greitt í góðri trú, talið um fullnaðargreiðslur að ræða og haft réttmætar væntingar um að þeir yrðu ekki krafðir um frekari greiðslur.
Ég veit ekki um neinn sem ekki greiddi í þeirri góðu trú að ekki yrði um frekari greiðslu að ræða efir að hafa greitt það sem fjármálafyrirtækið rukkaði.
Niðurstaða: Þetta atriði styrkir fordæmisgildi dómsins.
Sigurjón:
Endurreikningur vaxta, til samræmis við seðlabankavexti hafi falið í sér umtalsverða viðbótargreiðslu eða um 6,5 milljónir af 19,2 milljóna króna höfuðstól láns.
Aftur veit ég ekki um neinn sem ekki er að lenda í þessu. Mínir útreikningar sýna að eingöngu hvað snýr að heimilunum hafi vaxtabyrði lánanna frá lántökudegi til þess er dómur gekk hækkað úr á bilinu 147 - 207 ma.kr. í 496 ma.kr. og vextirnir því í mörgum tilfellum orðnir hærri en höfuðstóll lánanna.
Niðurstaða: Þetta atriði styrkir fordæmisgildi dómsins.
Sigurjón:
Auk þess hafi komið fram að tekið var tillit til röskunar á fjárhagslegum hagsmunum skuldara.
Ég held ég megi segja að allir sem tóku gengistryggð lán hafi orðið fyrir röskun á fjárhagslegum hagsmunum.
Niðurstaða: Þetta atriði styrkir fordæmisgildi dómsins.
Sigurjón:
Það geti vakið upp spurningar um hvaða áhrif það hefur á þá einstaklinga sem hafa mjög sterka fjárhagslega stöðu.
Hér ruglar lögmaðurinn saman röskun á fjárhagslegum hagsmunum og getu viðkomandi til að mæta þeirri röskun. Þyrstur maður getur átt næga peninga til að kaupa vatn, en það breytir því ekki að hann er þyrstur. Hann gæti meira að segja átt átöppunarverksmiðju fyrir vatn, en það breytir þorsta hans ekkert.
Niðurstaða: Þetta atriði rýrir á engan hátt fordæmisgildi dómsins.
Nú veit ég ekkert hvort Sigurjón Högnason talaði eitthvað um að ofangreind atriði skapi óvissu umfordæmisgildi dómsins. Kannski er það bara túlkun blaðamanns eða hver það var sem skráði frétt mbl.is.
Tekið skal fram að önnur atriði sem vísað er til, m.a. um skattaleg efni, skipta ekki máli þegar kemur að því að meta fordæmisgildi dóms Hæstaréttar í máli nr. 600/2011.