Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 10.10.2011. Efnisflokkur: Staða almennings
Tölur Hagstofu Íslands um ráðstöfunartekjur heimilanna segja allt sem segja þarf um ástandið í þjóðfélaginu. Ég geri mér grein fyrir að þetta eru tölur fyrir 2010 og nú er október 2011, en þó einhver viðsnúningur hafi hugsanlega átt sér stað, þá sér vart högg á vatni.
Séu tölur Hagstofunnar skoðaðar nánar, þá kemur í ljós að kaupmáttur ráðstöfunartekna hefur dregist saman þrjú ár í röð. Fyrsta árið, þ.e. 2008, var samdrátturinn aðeins 0,6%, en síðan koma tvö ár upp á 16,4% og 12,6%. Á þessum þremur árum hefur kaupmáttur ráðstöfunartekna því lækkað um 27,4% á mann!!!! Þetta jafngildir því að fólk hefði misst 3,3 mánaða kaupmátt, þ.e. tekjur fyrir 8,7 mánuði þurfa að duga fyrir útgjöldum ársins. Kannski þetta sé árangurinn sem Steingrímur og Jóhanna eru að tala um.
27,4% skerðing kaupmáttar er meira en að segja það og skýrir betur en nokkuð annað hvers vegna raðirnar hjá hjálparstofnunum hafa verið að lengjast, fyrirtæki hafi verið að segja upp fólki og vanskil hafa aukist svo fátt eitt sé nefnt.
Í sögulegu samhengi, þá var kaupmáttur í lok árs 2010 nánast hinn sami og í lok árs 2001 og 2,5% lægri en árið 2000. Þó ráðstöfunartekjur hafi farið úr 1.243 þús.kr. á mann árið 2000 í 2.211 þús.kr. á mann, þá erum við að fá minna fyrir peninginn! Á sama tíma hefur greiðslubyrði verðtryggðs láns sem tekið var árið 2000 eða fyrr hækkað um ríflega 80%. Vissulega er vaxtaþátturinn tekinn inn í útreikninga Hagstofunnar, en ekki afborgunarþátturinn.
Ráðstöfunartekjur á mann eru 74 þúsund kr. lægri árið 2010 en árið 2007 í yfir 30% verðbólgu. Kannski þetta sé árangurinn sem Steingrímur og Jóhanna eru að tala um.
Ekki má líta framhjá því, að kaupmáttur er m.a. reiknaður út frá launavísitölu. Hún mælir launahækkanir allra stétta í landinu og þeim skipt upp í hópa. Þegar hækkun launa á almennum markaði, þar sem eru 2/3 vinnandi mann, er skoðuð nokkur ár aftur í tímann, þá kemur í ljós að aðeins einn hópur launþegar heldur hækkuninni upp, þ.e. starfsfólk fjármálafyrirtækja. Áhugavert væri því, ef Hagstofan gæti reiknað út hver kaupmáttarbreytingin væri, ef þessum hópi væri sleppt út úr útreikningunum. Frá árinu 2000 hafa meðallaun hækkað um 93,8% á almennum markaði samkvæmt tölum Hagstofunnar, þ.e. til ársloka 2010. Þar af hafa laun í iðnaði hækkað 94,2%, laun í byggingarstarfsemi hækkuðu um 72,7%, laun í verslun og ýmisri viðgerðaþjónustu var hækkunin 83,9% og í samgöngum og flutningum nam hækkunin 75,3%, en hjá fjármálaþjónustu, lífeyrissjóðum og vátryggingum var hækkunin 120,8%. Á sama tíma hækkaði launavísitalan um 93,6% sem bendir til þess að þeir sem ekki teljast til almenns vinnumarkaðar hafi hækkað að jafnaði jafn mikið og þeir sem eru á almennum markaði. Þetta þýðir að kaupmáttur einnar stéttar, þ.e. fólks í fjármálafyrirtækjum hefur hækkað umtalsvert umfram aðra og í staðinn fyrir að vera 2,5% lægri en árið 2000, þá er hann um 25% hærri, opinberir starfsmenn og starfsmenn í iðnaði hafa að meðaltali haldið kaupmætti ársins 2000 (örlítil lækkun), en aðrar stéttir voru í árslok 2010 vel undir kaupmætti ársins 2000. Þ.e. hrunið og eftirleikur þess hafa þurrkað út meira en 10 árum af kjarabaráttu þessara hópa og 10% að auki. Ætli þetta sé árangurinn sem Steingrímur og Jóhanna eru að tala um.
Færslan var skrifuð við fréttina: Samdrátturinn 8,2%