Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 30.1.2012. Efnisflokkur: Nýir bankar
Greiningardeildir bankanna eru stundum alveg óvart uppspretta skemmtiefnis. Oftast hefur það verið greiningardeild Arion banka, sem veitt hefur mér slíka skemmtun, en núna er það deild Landsbankans.
Niðurstaða greiningardeildar Landsbankans er að 2,5 ma.kr. endurgreiðslur Arion banka til skilvísra viðskiptavina geti haft áhrif til hækkunar verðbólgu, þar sem slík endurgreiðsla gæti leitt til meiri einkaneyslu á komandi mánuðum. Ég er að vísu ekki búinn að sjá hvernig deildin tengir saman meiri einkaneyslu við núverandi aðstæður í þjóðfélaginu við hækkun vöruverðs. Vissulega er slíkt orsakasamhengi þekkt, en það tengist yfirleitt því að eftirspurn eykst umfram framboð. Hér á landi hefur lítið borið á því síðustu mánuði að eftirspurn sé að drekkja framboðinu. Frekar að því sé öfugt snúið, þ.e. að framboð sé lagt umfram þá eftirspurn sem er í þjóðfélaginu.
En þetta er ekki það mér er skemmt yfir. Ástæðan er að Landsbankinn fór út í tífalt umfangsmeiri aðgerðir í fyrrasumar og ég spyr því: Ber Landsbankinn ábyrgð á núverandi verðbólgu? Er það niðurstaða greiningardeildar Landsbankans, að það hafi verið stórhættulegt fyrir þjóðfélagið, að Landsbankinn hafi ákveðið að koma til móts við skuldsetta viðskiptavini sína? Ef það er skoðun greiningardeildar Landsbankans að slík endurgreiðsla valdi verðbólgu, varaði greiningardeildin bankastjórn Landsbankans við því áður en hann fór út í aðgerðirnar sl. sumar og haust? Ef ekki, hvers vegna varaði deildin ekki við því?
Sýnir þörfina að losna við verðtryggingu
Þessi umsögn greiningardeildar Landsbankans er enn ein vísbending um hve nauðsynlegt er að losna við verðtryggingu af neytendalánum. Sama hvernig hlutirnir þróast, þá verða þeir einhvern veginn alltaf til þess að verðbólgan eykst og lánin hækka. Hagkerfið hrynur, þá hækka lánin. Hagkerfið rís úr öskustónni, þá hækka lánin. Lánin hækka, þá eykst verðbólgan og lánin hækka. Lánin lækka vegna leiðréttingar, þá eykst verðbólgan og lánin hækka aftur. Þetta er vítahringur sem verður ekki rofinn nema á einn hátt. Aftengja þarf verðtryggingarákvæði neytendalána, þar til jafnvægi verður komið á og verið viss, jafnvægið kemst á innan 12 mánaða.
Landsbankinn og Arion banki munu ná til baka þeim endurgreiðslum, sem þeir greiddu viðskiptavinum sínum, á nokkrum mánuðum í formi verðbóta. Málið er nefnilega að stærsti hluti verðtryggðra lán bankanna er fjármagnaður með óverðtryggðum innlánum. Með vaxtamun upp á 8-10%, þá tekur það Landsbankann í mesta lagi 1 ár og Arion banka innan við 1 mánuð. Séu aðgerðirnar auk þess verðbólguvaldandi, eins og greiningardeild Landsbankans heldur fram, þá má segja að aðgerðin sé ókeypis fyrir bankanna. Það sem meira er, að með þeim er verið að leggja meira á þá sem ekki fengu neina endurgreiðslu, þar sem verðbólgan leggst jafnt á alla. Sem sagt, miðað við rök greiningardeildar Landsbankans, er enn einu sinni verið að færa fé frá þeim sem eru í erfiðleikum til þeirra sem eru aflögufærir.
Færslan var skrifuð við fréttina: Endurgreiðslan getur aukið verðbólgu