Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 27.9.2011. Efnisflokkur: Alþjóðamál, Stjórnmál

Ég hélt að fjármálakreppan sem núna er að ganga yfir, hefði fyrir löngu leitt í ljós að ríkisstjórnir ráða ekki á meðan þær eru sífellt að gefa eftir. Sá sem lætur sífellt undan er undir stjórn þess sem knýr á undanhaldið. Goldman Sachs er öflugasti banki í heimi og hann hefur átt fleiri ráðherra í ríkisstjórnum Bandaríkjanna en mér liggur við að segja Demókrataflokkurinn. Sterkasta blandan er að vera úr Ivy league skóla, þ.e. háskólum kenndum við Brown, Cornell, Columbia, Harvard, Princeton og Yale, og hafa unnið hjá Goldman Sachs. (Þó svo að Ivy league sé að forminu til íþróttasamstarf, þá hefur hugtakið náð langt út fyrir það.)

Þegar menn hafa krufið fall Bears Stern (BS) og Lehman Brothers (LB), þá hefur komið í ljós, að núverandi og fyrrum yfirmenn Goldman Sachs (GS) komu þar talsvert við sögu. Liggur við að hefnd og samkeppnisofsi þessara manna hafi haft meira að segja um niðurstöðuna en nokkuð annað. Hank Paulson, þáverandi fjármálaráðherra og fyrrverandi GS stjórnandi, var þar fremstur í flokki. Sagt er að allar ákvarðanir hans á þessum örlagatíma hafi byggst á svarinu við spurningunni: Hvað þýðir það fyrir GS? Ráðamenn um allan heim voru orðnir agndofa yfir þessu og hristu víst bara hausinn. Í viðtölum síðar hafa fyrrverandi fjármálaráðherrar í þremur löndum lýst því yfir að þeir hafi efast um vilja Hank Paulson til að koma í veg fyrir hrun BS og LB vegna þess að það hentaði GS betur að hinir færu undir græna torfu. Á hinn bóginn gat AIG tryggingafélagið ekki farið í gjaldþrot, vegna þess að þar átti GS of mikið undir og þannig var það um önnur fyrirtæki sem fengu fyrirgreiðslu eða björgun. Ef það þýddi fjárhagslegt tjón fyrir GS, þá var peningum dælt í fyrirtækin til að bjarga þeim, en annars var þeim leyft og meira að segja ýtt undir það að þau féllu.

Valdi ummæli Alessio Rastani uppnámi, þá er það bara vegna þess að menn hafa lifað í afneitun. Fjármálafyrirtækin ráða og þannig verður það, þar til ríkisstjórnir um allan heim stoppa þau af. Þær ríkisstjórnir sem hafa reynt það, hafa fengið á baukinn eins og Perkins (Economic Hit-man) lýsti því svo vel í Silfri Egils á sínum tíma. Meira að segja stórþjóð á borð við Bretland fékk á baukinn, þegar Bretar ögruðu "markaðnum".

Hér á landi hefur Viðskiptaráð hrósað sér af því að hafa komið 90% breytingatillagna sinna í gegn um þingið. Ég reikna með að skorið hjá Samtökum fjármálafyrirtækja sé jafnvel hærra og þegar það tekst ekki, eins varðandi lög um vexti og verðtryggingu árið 2001, þá hunsa menn bara lögin og enginn segir eitt eða neitt fyrr en áhugasamtök um hagsmuni heimilanna neita að láta troða sér í mótið sem fjármálafyrirtækin hönnuðu.

Ein öflugustu samtök í heimi er Alþjóðagreiðslubankinn (Bank of Internation Settlement, BIS) í Sviss. Þar situr bankafólk og ræður ráðum sínum. Ekki stjórnmálamenn, heldur bankafólk. Það sem er ákveðið hjá BIS verður að alheimslögum áður en langt um líður. Ekkert er samþykkt hjá BIS nema stærstu bankar heims hafi fallist á hugmyndina. (Hægt er að sjá allar umsagnir um tillögur og lesa hvað m.a. GS segir í hverju máli.) Haldi menn að stjórnmálamenn ráði nokkru um reglur fjármálakerfisins, þá er það mikil misskilningur. Þeir hlýða BIS og BIS hlýðir bönkunum. Maður þarf ekki annað en að skoða Basel II reglur BIS til að sjá það. Í þeim opnar BIS fyrir bóluhagkerfið. Bankarnir voru búnir að kvarta yfir því að þeir væru of bundnir í útlánum og BIS opnaði dyrnar upp á gátt. Þegar menn í framtíðinni fara að skoða ástæðuna fyrir fjármálahruninu á árunum 2007 til 2015 (ég segi bara svona), þá eiga menn eftir að beina spjótum sínum að BIS. Í dag þorir enginn að gera það (nema ég).

Færslan var skrifuð við fréttina: Miðlari veldur uppnámi