Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 6.9.2011. Efnisflokkur: Nýir bankar, Svindl og svik

Mikið er gott að Arion banka gangi vel, en 10,2 ma.kr. koma einhvers staðar frá. Bankinn skýrir það með vaxtatekjum upp á 11,2 ma.kr. og þóknanatekjum upp á 5,1 ma.kr. sérstaklega frá nýjum dótturfélögum, þá endurmat bankinn eignir sínar og færði það honum 3,9 ma.kr. Áhugavert er að sjá greiðslu til ríkissjóðs upp á 6 ma.kr. og vonandi halda slíkar greiðslur áfram um ókomin ár svo við skattgreiðendur fáum endurgreitt það sem við lögðum bankanum til.

Mér finnast tölur Arion banka vera þó eitthvað skrítnar. Í síðustu viku birtu Samtök fjármálafyrirtækja upplýsingar um að fjármálafyrirtækin hefðu fært niður lán heimilanna um 143,9 ma.kr. frá bankahruni. Í gær birtist síðan svar Árna Páls Árnasonar um afskriftir fjármálafyrirtækjanna á árunum 2006 - 2010 og þar kom fram að afskriftir vegna 2009 og 2010 hefðu numið 22,4 ma.kr. Ef þessar tölur eru réttar, þá nam "niðurfærsla" lána heimilanna 121,5 ma.kr. á fyrstu sex mánuðum þessa árs. Miðað við að Arion banki á um 30% af lánum heimilanna, þá hefðu um 36 ma.kr. átt að koma í þeirra hlut. Vissulega höfðu lán Arion banka til viðskiptavina eitthvað lækkað frá áramótum eða um 3,5 ma.kr. (sjá árshlutareikning bls. 7 og skýringar 12 bls. 16 og 30 - 31 bls. 21 og 22) en það er nokkuð langt frá 36 ma.kr. sem Samtök fjármálafyrirtækja gáfu upp og þá á eftir að taka inn í "niðurfærslu" vegna fyrirtækja og annarra lögaðila.

Sé skýring 12 skoðuð, en hún er um Impairment of loans and receivables (virðisrýrnun lána og útistandandi skulda), þá kemur í ljós að sú tala er var rétt um 4,9 ma.kr. á fyrstu sex mánuðum 2010 og 6,2 ma.kr. fyrstu sex mánuði þessa árs.

Í skýringu 30 kemur fram að varúðarfærsla vegna lána og útistandandi skulda (provision on loans and receivables) stóð í 41,8 ma.kr. 31.12.2010, en hafði lækkað í 40,7 ma.kr. 30.6.2011 og í skýringu 31 er staðfest að varúðarfærsla vegna hugsanlegs taps og afskrifta á tímabilinu hafði lækkað um rúmlega 1 ma.kr. frá áramótum.

Þessar tölur eru ekki að ganga upp í mínum huga nema að Arion banki hafi ekki þurft að leiðrétta vegna gengistryggðra lána heimilanna sem neinu nemur. Hér er því einhver skáldskapur í gangi hjá annað hvort þeim sem settu upp árshlutareikning Arion banka eða að Samtök fjármálafyrirtækja eru að bulla.

Orðið niðurfærsla er notað um fjármálagjörning þegar eign er færð niður. Nú segir í tilkynningu SFF að lán heimilanna hafi verið færð niður um 143,9 ma.kr. og af svari Árna Páls má ráða að yfir 120 ma.kr. af þeirri upphæð hafi verið færð niður á þessu ári (þó svo að dómar Hæstaréttar um ólögmæti gengistryggingar hafi fallið á síðasta ári). Niðurfærsla og varúðarfærsla eru skyld hugtök, þó ekki sé gengið eins langt þegar um varúðarfærslu er að ræða. En hafi Arion banki fært niður um 36 ma.kr., eins og SFF gefur í skyn, þá hefði annað af tvennu átt að eiga sér stað:

A. Færsla upp á þá upphæð verið færð á varúðarreikning og síðan í afskriftir með tilheyrandi tapi, en staða varúðarreiknings verið hin sama á eftir.

B. Færsla upp á þá upphæð verið færð af varúðarreikningi yfir í afskriftir með tilheyrandi tap og staða varúðarreiknings lækkað sem því nemur.

Hvorugt af þessu átti sér stað. Hvers vegna ætli það hafi verið? Jú, 120 ma.kr. sem SFF var að eigna bönkunum að hafa "fært niður" var aldrei til í bókum bankanna og því var aldrei um eiginlega "niðurfærslu" að ræða. Ekki er hægt að færa niður skuld sem hvorki er til sem eign né er til varúðarfærsla vegna í bókhaldi. Aftur kemur bara tvennt til greina:

A. SFF var með skáldskap þegar samtökin töluðu um að lán höfðu verið "færð niður" um þessa 120 ma.kr.

B. Arion banki færir ekki bókhald sitt rétt.

Punkturinn hjá mér er sá, að stöðugt er verið að ljúga að fólki. Fjármálafyrirtækin eru í svo mikilli tilvistarkreppu að þau (eða SFF) sjá sig tilneydd til að birta rangar upplýsingar eða segja að raunveruleikinn sé annar en birtist í tölum. Samkvæmt bókhaldi fyrirtækjanna er verðmæti lána og útistandandi skulda allt annað og lægra en það sem verið er að reyna að innheimta. Það á ekki bara við um Arion banka, það á við um þá alla þrjá. Hvers vegna menn geta ekki bara komið fram og viðurkennt það, er mér með öllu óskiljanlegt. Af hverju geta bankastjórarnir þrír ekki bara sagt: "Jú, það er rétt að lán og útistandandi skuldir eru X ma.kr., en við bókum þetta á 55% af því verðmæti. Þrátt fyrir það reynum við að innheimta kröfurnar að fullu."

Furðuleg heit frá Íslandsbanka

Mér barst í hendur útprentaðar skjámyndir af stöðu láns hjá Íslandsbanka. Um er að ræða verðtryggt lán og greitt er af því 15. hvers mánaðar. Í vefbanka Íslandsbanka kemur fram að staða lánsins (eins og hún er birt) miðist við stöðu þess á síðasta gjalddaga lánsins. Viðkomandi lántaki skoðaði stöðuna í nokkur skipti, þ.e. 30. ágúst, 1. september og 6. september og lánið hækkaði í hvert skipti. Þ.e. staða láns sem átti að miðast við síðasta gjalddaga lánsins var breytileg og hækkaði stöðugt eftir því sem lengra leið frá gjalddaganum! Bara til að sýna þróunina, þá birti ég síðustu fimm tölurnar í upphæðinni.

30. ágúst ...41.360

1. september ...46.014

6. september ...54.279

Hækkun upp á tæpar 13 þús.kr. á 7 dögum og samt átti staðan lánsins að miðast við stöðu á síðasta gjalddaga.

Hér er eitthvað einkennilegt, svo ekki sé meira sagt. Líklegasta skýringin er að vöxtum sé bætt við stöðuna, en þeir falla ekki á fyrr en á gjalddaga og sé þeim bætt við lýsir það ekki stöðu á síðasta gjalddaga. Áhugavert væri að fá skýringu Íslandsbanka á þessu.

(Fyrir misskilning, þá tók ég því sem svo að lánið hefði verið í Arion banka, en það var í Íslandsbanka. Biðst ég afsökunar á mistökunum.)

Færslan var skrifuð við fréttina: Hagnaður Arion banka 10,2 milljarðar