Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 3.8.2011. Efnisflokkur: Ríkisfjármál
Ég skil ekki þennan orðaleik að það minnki skuldbindingar ríkissjóðs (eða sveitarfélaga) að setja framkvæmdir í einkaframkvæmd. Í frétt í Fréttablaðinu, sem mbl.is vitnar til, þá er því haldið fram að forsætisráðherra telji of dýrt fyrir ríkið að taka lán og betra sé að fara í einkaframkvæmd. Ég sé ekki muninn á "einkaframkvæmd" lífeyrissjóðanna og því að ríkið selji lífeyrissjóðunum ríkisskuldabréf til að standa undir verkinu. Hvorutveggja þarf að greiða til baka og verum viss um að lífeyrissjóðirnir vilja fá fyrir stofnkostnaðinum. Munurinn í mínum huga, nema um annað er samið, er að ríkið á annars vegar fangelsið, ef það tekur lán fyrir framkvæmdinni, en hins vegar greiðir það fyrir framkvæmdina án þess að eignast fangelsið. Efast ég um að munur verði á greiðslu nema að einkaframkvæmdin verði dýrari.
Ég skil vel að ríkissjóður sé tómur, en hann verður alls ekki minna tómur við einkaframkvæmd. Einkaframkvæmd er í eðli sínu lántaka, sérstaklega ef hún felur í sér að ríkið eignast mannvirkið eftir einhver árafjöld. Slík einkaframkvæmd er ekkert frábrugðin fjármögnunarleigu en eins og fjölmargir vita, þá komst Hæstiréttur að því í fyrra að fjármögnunarleigusamningur, sem felur í sér að leigutaki eignist tækið/bifreiðina í lok "leigutímans", er lánasamningur ekki leigusamningur.
Tvö atriði sem ég næ alls ekki að skilja:
1. Af hverju ættu lífeyrissjóðirnir að vilja lægri ávöxtun af "einkaframkvæmd" en lánveitingu? Ávöxtunarkrafa lífeyrissjóðanna ætti að vera sú sama fyrir hvorutveggja. Ef ekki, þá eru sjóðirnir annað hvort að hlunnfara sjóðfélaga sina eða misnota stöðu sína gagnvart ríkinu.
2. Af hverju ætti skuldbinding vegna "einkaframkvæmda" að líta eitthvað öðru vísi út í ríkisbókhaldi en útgefin ríkisskuldabréf eða lán? Færslan í ríkisbókhaldinu hlýtur að þurfa að lýsa annars vegar næsta árs greiðslum og hins vegar heildarskuldbindingu að frádregnum næsta árs greiðslum. Skuldbinding vegna einkaframkvæmdar þarf að endurspegla heildarkostnað ríkissjóðs vegna framkvæmdarinnar, því allt annað er bara blekking. Skuldbindingin vegna einkaframkvæmdarinnar er til staðar þar til samningurinn hefur verið gerður upp. Sem sagt skuldbinding vegna einkaframkvæmdar hefur á sér öll sömu einkenni og skuldbinding vegna láns eða útgefinna skuldabréfa.
Bent skal á, að það eru skuldbindingar vegna annars vegar einkaframkvæmdar og hins vegar fasteignafélags, sem hafa verið að valda Álftnesingum og Reykjanesbæ vanda. Og hvers vegna? Jú, vegna þess að þetta voru skuldbindingar sem þarf að greiða af eins og um lán væri að ræða.
Færslan var skrifuð við fréttina: Rætt um að breyta Víðinesi í fangelsi