Er þá verðbólgan lægri hér á landi?

Mér finnst þessi frétt nokkuð merkileg.  Hún greinir frá því að verðbólga á evrusvæðinu síðustu 12 mánuði hafi verið 1,9%.  Hafa skal í huga að þetta er verðbólga án húsnæðis (ég vona að ég fari rétt með).  Hér á landi var verðbólgan 3,8% með húsnæðisþættinum, en 1,2% án húsnæðis.  Það þýðir að verðbólga er lægri hér á landi en á evrusvæðinu.  Þá spyr maður sig: hvers vegna eru stýrivextir 14,25% hér á landi en innan við 5% á evrusvæðinu?  Það er einhver að strumpa falskt hér, eins og sagt var í gamladaga.

Þessar upplýsingar sýna líka að Seðlabankinn er kominn í sjálfheldu.  Hann getur ekki lækkað stýrivexti því þá lækkar gengið og ef gengið lækkar þá eykst verðbólgan og þá er aftur þörf á að hækka stýrivexti sem veldur því að gengið hækkar.  Nú á meðan gengið er hátt, er mikið verslað í útlöndum.  Þetta allt heldur upp háu atvinnustigi og miklum framkvæmdum. 

Rök Seðlabankans eru að stýrivextir verði að vera háir til að slá á þenslu og draga úr umsvifum, en getur verið að það sem hafi gerst á síðustu árum er að við höfum færst upp um deild í þessum efnum.  Hagkerfið hafi einfaldlega stækkað svo mikið á stuttum tíma, að það framkvæmdastig sem við búum við um þessar mundir sé hreinlega það sem við munum búa við á næstu árum og gamla framkvæmdastigið sé liðin tíð.  Við sjáum þetta í umsvifum á fjármálamarkaði.  Býst einhver við því að við eigum eftir að hverfa aftur til fjármálaumsvifanna eins og þau voru fyrir einkavæðingu bankanna?  Af hverju ætti önnur starfsemi í þjóðfélaginu að vera á nokkurn hátt frábrugðin?  Þegar knattspyrnuhúsið Fífan í Kópavogi var reist fyrir 4 árum eða svo, þá þótti þetta stór framkvæmd.  Síðan eru kominn Boginn á Akureyri, Reyðarfjarðarhöllin, hús Knattspyrnuakademíunnar í Kópavogi, Risinn í Hafnarfirði og knatthúsið á Akranesi svo einhver séu nefnd og þetta hefur gerst án þess að um það hafi verið rætt.  Fyrir 5 - 7 árum voru svona framkvæmdir stórar, en þær eru það ekki lengur.  Þess vegna segi ég:  Við færðumst upp um deild og nú eru stóru tölurnar orðnar stærri án þess að það þýði að það sé meiri þensla en áður. 

Vissulega eru miklu meiri umsvif núna en árið 1999, en er núverandi ástand ekki bara meira normal en fyrra jafnvægi.  Við skulum hafa í huga, að ríki og sveitarfélög hafa frestað mörgum stórum framkvæmdum sem munu fara í gang á næstu mánuðum og árum.  Er þá þensla áfram vegna þess að þessi verkefni eru í gangi?  Hvenær hættir þenslan?  Hver eru viðmiðin?  Þjóðinni fjölgaði um rúmlega 9.000 manns á síðasta ári.  Það þýðir að þörf er á ríflega 4.000 nýjum íbúðum miðað við meðal fjölskyldustærð upp á rúmlega 2 og 3.000 nýjar íbúðir, ef það eru 3 til heimilis.  Telst það þá þensla að verið sé með 3 - 4.000 íbúðir í smíðum og þó þær væru 6.000.  Það er bara verið að bjóða upp á nóg húsnæði fyrir þá sem eru að leita.  Ef það væri nóg framboð, þá væri húsnæðisverð ekki ennþá að hækka.