Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 14.3.2010.
Ég verð að leyfa mér að efast um sannleiksgildi svars Arion banka. Enginn banki hefur veitt meiri upplýsingar um stöðu lánasafna sinna og jafnframt hve mikið hefur verið fært á afskriftarreikning og Kaupþing. Þessar upplýsingar er að finna í skýrslu til kröfuhafa (Creditors Report), sem Ólafur Garðarsson, skiptastjóri Kaupþings, hefur gefið reglulega út frá febrúar í fyrra. Þar er því að finna marg fróðlegt.
Í fyrstu skýrslu til kröfuhafa kom fram að lánasöfn að verðmæti 1.410 milljarðar króna hafi verið færð yfir til Nýja Kaupþings. Síðan kemur fram að 954 milljarðar hafi verið færið á afskriftarreikning (Impairment on loans to customers), þannig að bókfært verðmæti sé aðeins 456 milljarðar króna. Þessi afskrift tengist eingöngu þeim lánum sem flytjast til Nýja Kaupþings nú Arion banki, en lán til viðskiptavina, sem urðu eftir í gamla bankanum voru að verðmæti 962 milljarðar króna, en sannvirði talið 250 milljarðar króna. Þessi lán eru til viðskiptavina í Bretlandi (661 milljarður króna), á Norðurlöndum (123 milljarðar króna), í Lúxemborg (83 milljarðar króna) og annars staðar (96 milljarðar króna). Jafnframt kemur fram að lán til einstaklinga námu 52 milljarðar kr., til eignarhaldsfélaga var lánað 318 milljarðar króna, "industry" fengu 187 milljarða króna að láni, fasteignafyrirtæki 158 milljarða króna, þjónustufyrirtæki 136 milljarða króna og "trade" 112 milljarða króna.
Í nýjustu skýrslunni koma fram frekari upplýsingar um skiptingu lánanna. Þar segir meðal annars að verðmæti lána sem flutt voru til Arion banka séu skráð á "transfer price", þ.e. á því mati sem notað var við flutning lánanna til Arion banka. Einnig er tekið fram, að lán undir 2 milljörðum eru metin samkvæmt flokkun og margfeldi á tilteknu bili (e. "valued based on categorisation and multiples at certain intervals"). Þetta er mikilvægt, þar sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn gaf upp í októberskýrslu sinni að heildareignir Nýja Kaupþings voru 624 milljarðar kr. miðað við stöðu 31.12.2008 (töflur á bls. 19 og 46). Í nýjustu skýrslu til kröfuhafa er tekið fram að þessar eignir hafi eitthvað lækkað, þar sem einhverjar eignir voru færðar til baka.
En snúum okkur aftur að skýrslu AGS. Á bls. 21 eru birt tvö gröf með súluritum. Annað grafið er með upplýsingar um skuldir heimilanna að brúttó virði og sannvirði. Lesa má það út úr súluritunum að brúttó virði skulda heimilanna sem fluttar voru yfir í Arion banka hafi verði um 280 milljarðar kr. en sannvirði um 155 milljarðar kr. Hitt grafið er með upplýsingar um skuldir fyrirtækja og fyrir Arion banka eru þær tölur 930 milljarðar kr. brúttó en 310 milljarðar að sannvirði. Höfum í huga að þessi lán eru, samkvæmt skýrslu til kröfuhafa Kaupþings, bókfærð á "transfer price". Við höfum því að verðmæti lánasafna heimilanna hjá Arion banka er því 55% af því sem þau voru í hjá Kaupþingi. Og nú langar mig að vitna í skýrslu AGS, þar sem sjóðurinn er að skýra hvernig nota má þennan mismun:
The authorities acknowledged the importance of safeguarding credit discipline and of distinguishing between viable debtors (who can be rehabilitated) and non-viable debtors (whose rapid exit should be arranged through credible and efficient liquidation and bankruptcy procedures). For these reasons, they have rejected calls for across-the-board debt relief. The authorities recognized that there would be no room for further fiscal assistance. However, they noted that the compensation agreement between the new and old banks will provide the new banks with a margin to fund restructuring: the difference between the face value and new book value of their loans (text figure). This would be used judiciously, with representatives of old banks monitoring the process.
Þarna er sem sagt viðurkennt að nýju bankarnir hafi svigrúm til að fjármagn endurskoðun skulda. Hjá Arion banka er þetta svigrúm vegna lána heimilanna sagt vera 125 milljarðar kr. eða 45% af brúttó virði lánanna. Það er gjörsamlega útilokað að Arion banki hafi þegar nýtt þetta svigrúm, eins og segir í tilkynningu bankans. Að halda því fram, eins og kom fram í einhverri frétt, að afskriftir eignarhaldsfélaganna sé að koma í veg fyrir frekari leiðréttingu lána heimilanna, er aum skýring. Í fyrsta lagi, þá eru skuldir heimilanna óháðar skuldum eignarhaldsfélaganna. Í öðru lagi, þá hef ítrekað verði hamrað á því að ekki megi nota svigrúm frá einum hópi lántaka til að nýta til afskrifta hjá öðrum. Og í þriðja lagi, þá urðu skuldir eignarhaldsfélaga að mestu eftir í Kaupþingi.
Ég hef áður sýnt fram á, að þó svo að gengistryggð lán heimilanna séu færð niður um 50% og verðtryggð og óverðtryggð lán um 20%, þá er ennþá eftir svigrúm hjá Arion banka upp á yfir 40 milljarða kr. til að mæta öðrum töpuðum útlánum og hærri fjármögnunarkostnað af þeim 155 milljörðum sem teljast sannvirði lána. Tilkynning Arion banka gerir ekkert til að hrekja þá staðhæfingu eða sanna hið gagnstæða. Hún er bara fullyrðing án nokkurs sönnunargildis. Vil ég því skora á forráðamenn Arion banka, líkt og ég skoraði á forráðamenn Íslandsbanka, að sanna þá staðhæfingu sína að svigrúmið sé að fullu nýtt. Ég verð að viðurkenna að það gengur ekki upp í mínum huga.
Svona til frekari upplýsinga, þá hefur Arion banki kynnt að um 10.500 viðskiptavinir hafi þegið greiðsluaðlögun verðtryggðra lána. Sú aðgerð hefur engin áhrif á "svigrúmið". Um 2.000 til viðbótar hafa þegið önnur úrræði, þar af um helmingur greiðslujöfnun gengistryggðra lána. Af þessum 2.000 var frekar fámennur hópur með háar skuldir og meðal "afskrift" var vel innan við 10 m.kr. eða vel innan við 20 milljarðar kr. alls. Þá eru a.m.k. 105 milljarðar kr. eftir af "svigrúminu" samkvæmt mínum útreikningum. Nú bíð ég bara eftir nánari útreikningum frá Arion banka og Íslandsbanka sem sanna staðhæfingar þeirra.