Færslan var fyrst birt á Moggabloggi höfundar 21.4.2010. Efnisflokkur: Hagsmunabarátta
Hagsmunasamtök heimilanna áttu fund með AGS í dag. Var fundurinn að frumkvæði AGS. Fórum við yfir málin án þess að reynt væri að komast að einhverri niðurstöðu. Er það tilfinning mín, að vilji sé fyrir því hjá AGS að taka á skuldamálum heimilanna, en fólk verði að horfast í augu við að það fái ekki allan skaðann bættan. Ekki að við hjá HH höfum nokkru sinni reiknað með því.
Allt snýst þetta um svigrúmið sem fjármálafyrirtæki hafa og hvernig er hægt að nýta það. Fjármálafyrirtækin hafa ekkert verið mikið að gefa upp hvert þetta svigrúm er og því er ekki ljóst úr hverju við höfum að moða. Fundurinn var mjög jákvæður, en enn er langt í land með að niðurstaða fáist.
Í mínum huga er búið að greiða úr greiðsluvanda talsverðs hluta heimilanna, en það var gert á kostnað skuldavandans. Afleiðingin er að fasteignaverð fer ennþá lækkandi, lítil hreyfing er á fasteignamarkaði, nýfjárfestingar heimilanna eru nánast engar, fólk er bundið átthagafjötrum og kveður meira að segja svo rammt við að fólk getur hvorki skilið né hafið saman sambúð í stærra húsnæði. Allt bitnar þetta svo á neyslunni og lífsgæðum almennings.
Á undanförnum vikum hefur efnahags- og skattanefnd verið að skoða skuldamál heimilanna og einnig þverpólitískur starfshópur Alþingis (sem ég á sæti í). Margt hefur komið út úr þessu starfi, en betur má ef duga skal. Vandinn er risavaxinn, ef finna á allsherjarlausn og því er spurningin hvort ekki megi byrja á bráðavandanum sem felst í vanskilum heimilanna við fjármálakerfið. Þegar allt kemur til alls, þá eru þær tölur ekki svo svakalegar, ef eingöngu er horft til þeirra afborgana sem eru í vanskilum. Ef 3 - 4 mánuðir af 40 ára láni eru í vanskilum, þá er það eingöngu fáein prósent af lánsupphæðinni. Uppsöfnuð slík vanskil í bankakerfinu nema í mesta lagi nokkrum milljörðum, hugsanlega innan við einn milljarð króna. Ég held að skynsamlegt væri að taka þessi vanskil hreinlega til hliðar og geyma endanlega afgreiðslu þeirra til síðari tíma. Gefa fólki kost á að byrja með hreint borð án þess að verið sé að afskrifa eitt eða neitt eða færa lánin niður. Með því gæfist lengri frestur til að finna stóru lausnina.
Ég heyri allt of mikið af því að úrræði stjórnvalda og fjármálafyrirtækjanna séu ekki að virka eins vel og lagt var upp með. Í svari efnahagsmálaráðherra á Alþingi um daginn kom fram að innan við 300 manns hafi farið í gegn um sértæka skuldaaðlögun, úrræðið sem átti að vera svo svakalega skjótvirkt. Í tölum sem ég fékk í morgun, kemur í ljós að innan við 1.000 manns hafa óskað eftir greiðsluaðlögun og mjög fáir hafa náð að fara í gegn um ferlið. Höfum í huga, að það er mat Seðlabankans, að 28.300 heimili (eða 39% heimila sem eiga eigið húsnæði) séu í neikvæðri eiginfjárstöðu í húsnæði. 65% "ungra" heimila eru í þeirri stöðu. 23.850 heimili eru að mati Seðlabankans í vanda, en það eru heimili sem ekki ná endum saman eða eru á mörkum þess að geta staðið undir greiðslum og framfærslu. Það er mín skoðun að hér sé um talsvert vanmat að ræða og hópurinn sé talsvert stærri. Í mínum huga er 23.850 svo sem alveg nógu stór hópur og kallar á frekari aðgerðir.
Á aðalfundi Hagsmunasamtaka heimilanna, sem verður 27. apríl kl. 20.00 í Sjómannaskólanum við Háteigsveg, þá er ætlunin að kynna bæði endurnýjaðar kröfur HH og tillögu að lausnarleið. Ný stjórn samtakanna mun síðan fá það hlutverk að útfæra tillögurnar nánar og, ef vilji er fyrir því, að kynna þær fyrir almenningi.